Het zou een enorm cliché geweest zijn als het niet zo echt was geweest. En omdat het zo echt was en het de kracht en grootmoedigheid toonde die de menselijke spirit kan hebben, heeft het een diepe indruk op me gemaakt. Ik heb het over de apotheose van de klimdocumentaire “The Dawn Wall” uit 2017, die ik gisteren met mijn zoon (zelf een jonge klimmer) op Netflix had gezien. En ik was ook zo blij dat hij dit ook zag.
Ik weet dat het een tijdje geleden al is uitgebracht, deze review is ook zeker geen primeur, maar hier is toch mijn kijk op deze film, omdat kwaliteit tijdloos is.
Ik zal twee dingen doen, proberen de film zo vaag mogelijk te beschrijven om je te verleiden om ernaar te kijken maar aan het einde van deze post zal ik het toch ook hebben over de apotheose van de film: een gigantische spoiler voor iedereen die heeft de film niet bekeken, dus pas op.
Met de Oscar voor Free Solo vers in ons geheugen, gingen we zitten voor de Dawn Wall, een documentaire over het beklimmen van deze prachtige rotswand van El Capitan. Een granieten plaat die de als eerste de stralen van de opkomende zon in de ochtend vangt, met absurd gladde segmenten die, vóór de poging van Tommy Caldwell en Kevin Jorgenson, nog nooit geklommen was.
De film gaat deels over Tommy Caldwell’s visie, zelfs obsessie met het beklimmen van deze muur. Een obsessie die bijna theraeutisch is aangezien hij aan het onderzoek van de beklimming begint om zelf een dubbel trauma te verwerken. Enerzijds van een dramatische expeditie in Kirgizië (dramatisch op een totaal bizarre manier), en anderzijds probeert hij om te gaan met een verbroken relatie van zijn vrouw en long time klim maatje. En dat ook nog eens terwijl hij in zekere zin opnieuw moet leren klimmen als gevolg van een ongeluk die hem overkomt tijdens het klussen aan zijn huis. Nogal een boord vol zo meteen aan het begin van de film.
De samenwerking met bouldering-powerhouse Kevin Jorgenson om deze klim te doen was geen voor de hand liggende keuze, meer een toeval dan wat dan ook, en het feit dat Jorgenson geen “big wall” voor de Dawn Wall had gedaan, deed me een beetje huiveren. Ook bijzonder dat Kevin eigenlijk pas Tommy’s tweede klimpartner ooit is op dat moment.
Als cameraman ben ik zelf ook verbijsterd over het camerawerk en de vasthoudendheid van de mannen die uren achter elkaar aan de muren hangen om Tommy en Kevin te volgen. Hieronder vind je een korte youtube-video over het werk dat deze mannen hebben gedaan en de oplossingen die ze bedachten om de beklimming vast te leggen. Groot respect voor Josh Lowell, Peter Mortimer en crew voor deze prestatie.
Wat volgt is een ultramarathon van een klim, met 36 pitches die ze moeten klimmen, waarbij pitch 15 de crux zal blijken te zijn in de technische, mentale en zelfs spirituele zin. De klim is prachtig gefilmd, waarbij geschakeld wordt tussen wide shots die de wijdsheid van de wand schitterdend afzetten tegen de minisucule figuren en hun portaledges, en close-up shots van hun gekneusde, geschaafde en bekalkte vingers die trachten grip te vinden op de meeste minimale richels.
De afwisseling tussen scènes aan de muur en in de vallei werkt ook goed. We zien hoe Tommy en Kevin slapen, koken, praten herstellen en de wereld volgen via hun telefoons terwijl ze loungen in hun Black Diamond portaledges hnderden meters boven de grond. Interviews met familie, vrienden, journalisten en fans maken duidelijk hoe aan wordt gekeken tegen de omvang van hun poging. Maar het toont ook de bubbel waarin deze klimmers hun dagen doorbrengen. In een wereld die is gekrompen tot 6 vierkante meter portaledges en millimeters granieten richels.
Toewijding en vriendschap
Maar het is vooral de relatie tussen Tommy en Kevin, die nog niet zo lang partners zijn, en die uitgroeit tot een wederzijdse toewijding die zijn weerga niet kent, wat ik het mooiste vond en me tot tranen toe bracht.
Het is wat deze film en deze klimmers verheft boven het niveau van een verhaal van twee geweldige atleten die op een muur klimmen. Het verhaal gaat over veel meer, over het overwinnen, niet alleen van fysieke hoogten, maar over een reis naar de toppen van menselijke vasthoudendheid, grootmoedigheid, empathie, zelfverlochening, veerkracht … al de beste eigenschappen die een menselijke geest kunnen laten schijnen.
De Dawn Wall gaat over klimmen, maar vooral over dit, over mens zijn. En daarvoor zou iedereen deze film moeten bekijken.
Dus dat gezegd hebbend komt de spoiler!
Spoiler alert
Het absolute hoogtepunt van de film was niet de het succes van de beklimming, alhoewel het een ongelofelijke prestatie is in zichzelf. Laat dat duidelijk zijn. Het waren niet de laatste meters van de klim. iet de laatste touwlengte. Het was de manier waarop de twee jongens elkaar op pitch 15 hielpen.
Eerst Tommy Caldwell, die in een moment van magie waar hij lijkt te klimmen op alleen licht, erin slaagt om deze ongelooflijk moeilijke traverse te overwinnen. Daarop volgt een periode van drie dagen waarin Kevin Tommy probeert te volgen, maar keer op keer kan hij de grip op de meest minuscule randen die hij nodig heeft niet vinden. In wat voor Kevin het einde van de klim lijkt te zijn, besluit hij de handdoek in de ring te gooien en Tommy op elke mogelijke manier te helpen de rest van de muur te beklimmen. Tijdens de vele pitches die volgen, zekert Kevin Tommy alleen nog maar en beklimt hij zelf geen pitches meer. De onbaatzuchtigheid van Kevins beslissing, om zijn eigen ambitie te verlaten zodat die van zijn vriend verwenlijkt kan worden, is gewoon geweldig. Maar daar houdt het niet op.
Tommy komt uiteindlijk bij de pitch uit die eindigt op de zogenaamde Wino-toren, het laatste echt technisch moeilijke deel van de beklimming. Met wel nog heel wat pitches te gaan is dit eigenlijk het punt waarop je weet dat het gaat lukken. Hij gaat zitten, komt op adem en realiseert zich dat hij misschien de muur heeft overwonnen, maar dat deze overwinning leeg is. Gewoon omdat Kevin niet hetzelfde heeft kunnen doen.
De tranen komen als hij zich realiseert dat hij zich eenzaam voelt, en dat Kevin zich ook zo moet voelen. Tommy belist dat Kevin gewoon Pitch 15 moet doen, zodat hun klim samen iets zal betekenen.
Zijn besluit weerspiegelt de onzelfzuchtige beslissing van Kevin eerder. Hij gaat ervoor om Kevin te helpen en te steunen en te motiveren. Ongeacht wat er moet gebeuren, of hoe lang het duurt. Ze gaan helemaal terug, en Kevin probeert opnieuw de traverse op Pitch 15. Nogmaals probeert hij en valt, probeert en valt, valt telkens opnieuw. Als kijker voel je de wanhoop, maar ook zoveel bewondering voor Kevin’s doorzettingsvermogen en waardering voor Tommy die gewoon helemaal chillt, en Kevin er van verzekert dat het niet uitmaakt hoe lang het duurt, ze zullen daar blijven totdat Kevin het lukt. En uiteindelijk … gebeurt dat ook. Een dramatisch en emotioneel moment van de buitencategorie.
Dus als je van klimmen houdt, of gewoon van verbazingwekkende, “big than life” echte verhalen houdt over wat het betekent om mens te zijn, om samen dingen te doen, om een echte vriend te zijn. Ga the Dawn Wall kijken.
